Algemene beschouwingen voor 2023

Algemene Beschouwingen van de PvdA Schagen op de meerjarenbegroting van 2023-2026 door Vera van Vuuren, fractievoorzitter:

Het is de eerste begroting van deze nieuwe coalitie, waar we als PvdA Schagen deel van uit mogen maken.

Het coalitieakkoord dat CDA, Jess Lokaal, Seniorenpartij en de PvdA voor de zomer hebben afgesloten, is er goed in verwoord. Onze keuzes en prioriteiten zijn de basis voor deze begroting. De begroting sluit goed aan bij coalitieakkoord.

Dank aan het college en de organisatie die deze begroting het licht heeft laten zien.

De wereld verandert echter snel. We zitten in Europa met een oorlogssituatie. Ik sprak met een ondernemer die vroeg , hoe waren de prijzen voor de oorlog? En dan bedoelde hij de oorlog van Rusland met Oekraïne. Ook in Nederland ervaren wij daar de gevolgen van met stijgende energieprijzen en grondstoffenprijzen.

Deze oorlog laat ook zien dat het structureel fout zit. Onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en grootmachten als Rusland. Ook al weet Nederland vanaf 1990 dat er klimaatafspraken moeten worden gemaakt, het drong nog niet tot ons door.

Energie en Klimaat

Als PvdA Schagen maken wij ons zorgen. Kunnen de kwetsbare groepen het wel redden, energiearmoede is een steeds groter probleem. Algemene douceurtjes zijn niet de oplossing. Weliswaar krijgen inkomens tot 120% van de bijstandsnorm een energietoeslag, maar het blijft dweilen met de kraan open.

Er is nu al meer dan 1,5 miljoen euro aan energietoeslag uitgegeven door de gemeente. Geld dat naar de energiebedrijven gaat. Hopelijk worden door het rijk en Europa de overwinsten afgeroomd.

Beter om zo’n bedrag in onze gemeente Schagen te benutten door huizen te isoleren. Ondersteuning van de gemeenten voor de inwoners voor het uitvoeren van isolatiemaatregelen, zorgt ervoor dat inwoners echt kunnen bezuinigen.

En dat zal onze klimaatuitstoot ook pas echt beperken. In 2020 was er slechts 14% CO2 minder gebruikt in Schagen t.o.v. 1990 en dat betekent dat er voor 2030 nog ruim 40% bij moetkomen. De 27e Klimaattop, nu in Sharm-el-Sheikh, waar de regeringsleiders bijeenkomen legt aan de westerse wereld maatregelen op, die nu pijn doen. Dit maakt oplossingen nodig en haalbare businesscases. Als je het kan terugverdienen, dan doe je het .

Als gemeente zetten we fors in met het Duurzaamheidsprogramma, er loopt nu een succesvolle isolatieactie. Goed dat de gemeente met leveranciers afspraken heeft gemaakt, zodat huishoudens zeker weten dat demaatregelen tegen een vaste prijs worden uitgevoerd. Het is heel arbeidsintensief, er moeten keukentafelgesprekken gevoerd worden en bij de niet zelfredzame inwoners zullen er fix-teams langskomen om radiatorfolie, tochtstrippen en ledlampen aan te brengen.

Het grootste deel van de woningen van de Wooncompagnie (sociale sector) heeft al energielabel A of B, laten zij zo snel mogelijk de overige labels aanpakken. Zij zijn een mooi voorbeeld voor de particuliere huursector van nog zo’n ruim 1500 woningen, die nog veel lastiger te bereiken is. Maar ook voor particuliere woningeigenaren is het een goed voorbeeld.

PvdA Schagen is blij dat Schagen het Energiebeparingsakkoord met de provincie Noord-Holland heeft getekend en zo extra middelen krijgt om de ondernemers achter de broek te zitten, de besparingsmaatregelen te nemen die zij zelf binnen 5 jaar kunnen terugverdienen.

Het veranderende klimaat vraagt ook lokaal om medewerking aan initiatieven om duurzame energie op te wekken, zodat we de CO2 uitstoot verminderen en de temperatuurstijging dempen. Alle energie die onder de grond werd weggehaald, moeten we nu boven de grond een plek geven. Dit vereist echter ook offers in onze mooie omgeving. Een goed onderbouwde locatiekeuze en verantwoorde landschappelijke inpassing van deze energieprojecten wil de PvdA samen met de bewoners maken. De kosten stijgen ook voor afvalverwerking. We betalen al 1,5 keer zoveel in Schagen dan in Hollands Kroon. In het coalitieakkoord hebben we afgesproken dat de afvalstoffenheffing minimaal gelijk blijft. PvdA Schagen is voor een pilot om het restafval te beperken. Als we minder restafval produceren, dan gaat het tarief omlaag en stimuleren we de circulaire economie waar we zoveel mogelijk hergebruiken.

PvdA Schagen wil tevens verantwoordelijkheid nemen voor onze leefomgeving door deze zodanig te vergroenen en in te richten dat we zowel de biodiversiteit kunnen versterken als ook de extremen van het klimaat beter kunnen opvangen. En daarbij willen we ook meer kunnen genieten van onze eigen omgeving.  Het ommetje vanaf de Belkmerweg naar de Westerduinweg en terug via de Zeeweg kan als een recreatief boerenlandpad worden ontwikkeld tegen een veel lager bedrag dan dat het nu in de raming voor 2024 is opgenomen. Zeker als je hiervoor subsidie van bijvoorbeeld Leader vraagt en de financiering voor het voetpad langs de Zeeweg hiervoor inzet.

Vanwege het landschap en de biodiversiteit zijn we voor een versterking van het Schagerwad, een groene uitbreiding bij Schagen Oost en landschappelijke en groene inbedding van Muggenburg-Zuid. Ook deze groene weg biedt een uitkomst in de stikstofcrisis. De PvdA Schagen wil dat de gemeente een partij is in de gebiedsgerichte oplossingen. Laten we met alle partijen het gesprek aangaan, waarbij iedere sector, industrie, landbouw, verkeer zijn verantwoordelijkheid draagt. De biologische landbouw laat zien dat het mogelijk is, laten we dat aandeel uitbreiden.

Woningbouw

De PvdA koestert onze prachtige gemeente Schagen en maakt keuzes. Want niet alles kan overal. Zeker niet in een veranderende wereld. Behalve de oorlog in Oekraïne, hebben we de laatste jaren nog meer flinke uitdagingen op ons bord gekregen. Corona is nog steeds niet voorbij, de woningcrisis is nog lang niet opgelost, de inflatie stijgt hard en alles wordt fors duurder. Het lijkt vooral ondernemers, ouderen, jongeren en sociaal kwetsbaren te treffen. Het is onze zorg dat tweedeling in onze maatschappij niet verder wordt vergroot door deze crisis. Zowel landelijk als lokaal zal de PvdA zich hard maken voor slimme keuzes voor een eerlijk, sociaal en duurzaam Nederland.

We bevinden ons in een woningcrisis. Ook in Schagen is er een groot tekort aan woningen, vooral voor één- en tweepersoonshuishoudens. Een inhaalslag is nodig en daarom is de PvdA Schagen blij met de afspraak naar groei van het aantal nieuwe woningen naar 500 per jaar met minimaal 40% sociale woningbouw bij de grotere projecten. Goed dat hierbij ook gekeken wordt naar flexibele woningen en bestaande woningen die worden opgedeeld in bijvoorbeeld duplex woningen.

Maar ook de manier waarop wij woningen delen kan beter, laten we bevorderen dat mensen eerder kunnen kiezen voor samenwonen. Dat er 1 miljoen woningen in Nederland bijgebouwd moeten worden, komt vanwege de toename van kleinere huishoudens. We zullen een motie indienen om niet tegen te werken dat bijstandsgerechtigden samenwonen mogen uitproberen.

Voor het project Jozef Israëlstraat heeft de vorige raad gekozen om de winst toe te voegen aan de reserve ‘implementatie Omgevingswet’. Voor de toekomst kiest de PvdA ervoor om dergelijke winsten in een fonds te stoppen voor betaalbare woningen elders.

Sociaal Domein

Tot slot zijn er niet alleen in Schagen maar in heel Nederland tekorten in het sociaal domein. Veel taken zijn naar de gemeenten overgeheveld, maar de bijbehorende budgetten zijn gekort. Op voorzieningen voor ouderen en gehandicapten en op inzet in jeugdzorg wil de PvdA niet bezuinigen, maar wezien onszelf wel voor enorme financiële tekorten geplaatst.Daarom, omdat de sterkste schouders de zwaarste lasten kunnen dragen, zijn we, vooruitlopend op landelijke wetgeving, voor een algemene maatregel vanuit de gemeenten voor de eigen bijdrage aan huishoudelijke hulp en zo mogelijk ook voor de andere WMO voorzieningen of traplift, scootmobiel in plaats van een Moreel Appel.

In Jeugdzorg en Jeugdbescherming zijn er net als in veel andere sectoren personeelstekorten. Hierdoor kunnen we kinderen onvoldoende veiligheid en zorg geven. Mensen stemmen met hun voeten en vertrekken uit de sector, salarissen stijgen onvoldoende mee om meer uren te gaan werken.

We maken ons zorgen om de stijgende lasten voor inwoners. De inflatiecorrectie is zo beperkt mogelijk gehouden maar de lastenverzwaring van bijvoorbeeld 9% op de OZB is pittig. Dit komt bovenop alle andere kostenstijgingen waar onze inwoners mee te maken hebben. Daarom vragen wij aandacht voor heldere en regelmatige communicatie van alle beschikbare regelingen voor mensen die het niet meer redden.Ook kunnen we bijvoorbeeld maatschappelijk werk op scholen ondersteunen of initiëren om armoede en problemen thuis actief op te sporen.

Om het vertrouwen in de overheid en elkaar te houden, vindt de PvdA Schagen het van belang dat bewoners en bedrijven veel beter worden betrokken bij initiatieven en projecten. En dat we kennis en kunde van de inwoners en bedrijven actief gaan benutten.  Daarom ondersteunen we het Right toChallenge. En willen we de participatie verbeteren door bijvoorbeeld het inzetten van het burgerberaad (G1000).

Tenslotte

Niemand mag langs de kant blijven staan. De PvdA Schagen stelt als centrale waarden: bestaanszekerheid, vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en duurzaamheid. Dat zijn de pijlers van ons verkiezingsprogramma en dat is in het coalitieakkoord vertaald. Deze begroting zal hier met de door de PvdA genoemde aanscherpingen nog beter bij aansluiten.