De algemene beschouwingen op de begroting 2020 van de gemeente Schagen van de PvdA Schagen.
Inleiding
Het opstellen van de begroting en de doorkijk naar 2023 heeft meer tijd gekost dan de voorgaande jaren. De belangrijkste oorzaak hier van zijn de oplopende kosten binnen de jeugdzorg en de stijging van het aantal mensen dat een beroep doet op de voorzieningen uit de WMO. Daarnaast is er de onzekerheid of er na 2021 nog een extra bijdrage uit het gemeentefonds gaat komen voor de jeugdzorg. Of deze duurzaam is moet nog blijken. Na het constateren van de oplopende financiële tekorten voor de komende jaren is een werkgroep vanuit de raad een Zero Base analyse gaan maken om aan te geven waar bezuinigd kan worden in de komende vier jaar.
De PvdA geeft het college en de organisatie een compliment dat alle politieke partijen hierbij zijn betrokken. Dank aan de organisatie voor de uitstekend georganiseerde beeldvormende vergadering over de nu gepresenteerde begroting.
Na jaren van bezuinigingen en pas op de plaats maken is ons land de afgelopen jaren economisch weer gaan groeien en behoren we tot een van de hardst groeiende economieën van Europa. En juist deze groei zorgt voor ongekende nieuwe problemen en dan vooral milieuproblemen in de agrarische sector en de bouwwereld. We lopen tegen grenzen van de groei aan waarvoor zeer krachtig beleid nodig is van de Rijksoverheid. Ook van ons als gemeente Schagen vraagt dit om een ander beleid.
De CO2 uitstoot, stikstof uitstoot en vervuiling van de grond (Pfas) zet een grote rem op verdere groei en zorgt er voor dat de woningbouw grote vertraging gaat oplopen. Juist in een tijd dat het aantal huizen dat gebouwd wordt ver achter loopt op de woningbehoefte.
Ook de gemeente Schagen begint daar last van te ondervinden. Bij ons is de woningnood onaanvaardbaar hoog geworden en vooral jongeren kunnen hier niet aan een betaalbaar huis komen.
Het sociaal domein
Met de decentralisatie van de WMO, Jeugdbeleid en Participatiewet mocht er niemand tussen wal en schip vallen. Zo zijn we er in geslaagd de afgelopen jaren de juiste zorg te bieden aan diegenen die het nodig hebben. Dit moet voor de komende jaren vertaald worden in een nieuw beleidsplan 2021-2025.
De PvdA ziet graag dat ieder kind kan deelnemen aan de samenleving. Als dit door de ouders niet opgebracht kan worden willen we dit met het kindpakket en andere mogelijkheden ruimhartig ondersteunen.
Het is onaanvaardbaar dat een op de tien kinderen in armoede leeft en soms zonder eten naar school gaat. Hier ligt een belangrijke taak voor de wijkteams in samenwerking met de schoolleiding.
Als PvdA maken wij ons ongerust over het drugsgebruik onder jongeren zowel op school als daarbuiten. Sommige jongeren dreigen daardoor de aansluiting met het onderwijs of werk te missen en naar de rand van de samenleving te drijven. Dit vraagt om een actiever preventiebeleid.
We zijn nu dementie vriendelijke gemeente en daar zijn we als PvdA trots op. Dit vraagt om blijvende aandacht en inzet. Het wordt steeds belangrijker de ouderen zo lang mogelijk bij de samenleving te betrekken. Door ouderen zoveel mogelijk te laten bewegen zal dit het welzijn ten goede komen.
In kernen waar geen actief ouderen beleid is, juicht de PvdA de huiskamer projecten toe.
Als mensen een beroep doen op de WMO vraagt dit vaak om maatwerk. Wanneer dit op de juiste manier wordt opgepakt valt er veel te bereiken. Ook de schuldhulpverlening is nog altijd een van de meest effectieve middelen om mensen weer op het juiste spoor te krijgen
In de strijd tegen obesitas worden te weinig vorderingen gemaakt. Als PvdA willen wij er op aandringen dat dit meer om een landelijke aanpak vraagt, zoals het rookprobleem.
Infrastructuur
Gelukkig verbetert het onderhoud van de wegen en fietspaden. Blijf slim omgaan met meekoppelkansen in de aanpak van de infrastructuur. Bekijk dat ook bovengemeentelijk. Openbare ruimte kan doordachter ingericht worden waardoor de biodiversiteit zich sneller kan herstellen.
Duidelijk beleid op klimaatadaptief handelen ontbreekt. De PvdA wil hier graag inzet op. Zowel wateroverlast als droogte zijn aandachtpunten.
Meer bomen planten en waar mogelijk voedselbos bomen, conform de aangenomen motie.
De PvdA blijft het snelfietspad opnoemen van Schagen naar Alkmaar. Verder wensen wij dat de dienstregeling van de NS niet verder wordt uitgekleed.
We willen graag aandacht voor het probleem van de snelheid van het verkeer rond de kernen.
Duurzame gemeente
Onze natuurgebieden in de gemeente zoals Natura 2000 gebieden moeten beschermd worden en verdienen het dat daar geen economische activiteiten plaatsvinden.
De PvdA wil kringlooplandbouw stimuleren en weidevogels beschermen. Dit vraagt om een goede samenwerking met provincie en hoogheemraadschap.
De productie van zowel wind- en zonne-energie moet verder opgevoerd worden. Dit mag niet ten koste gaan van vruchtbare landbouwgrond. Nog geen 10% van de oppervlakte van de daken in onze gemeente is voorzien van zonnepanelen.
De klimaatverandering vraagt om afbouw van het gebruik van fossiele brandstoffen. We staan voor de verduurzaming van de leefomgeving. We willen daarom een proefproject ontwikkelen van een aantal woningen die zowel klimaatneutraal als circulair zijn gebouwd.
De PvdA is voor een intensieve samenwerking met de omliggende gemeentes op het gebied van duurzame energieopwekking.
We zien uit naar een inventarisatie van de locaties in de openbare ruimte waar zonnepanelen geïnstalleerd kunnen worden, zoals geluidswallen.
Woningbouw
De nieuwe omgevingsvisie van de provincie Noord-Holland biedt nieuwe mogelijkheden voor woningbouw buiten de contouren. Dit vraagt wel om een nieuw woonakkoord met de provincie.
Als PvdA zien we graag dat er de komende jaren per jaar meer woningen gebouwd gaan worden. Er is een dringend tekort aan betaalbare woningen, speciaal voor de categorie jongeren en ouderen. Streefgetal van 30 tot 40 % moet nu echt gehaald worden.
De PvdA heeft veel ideeën over de aanpak van het tekort aan betaalbare woningen. Zo heeft de PvdA eerder voorstellen gedaan over het hanteren van eerlijke grondprijzen, een antispeculatiebeding op goedkope grond en duidelijke sturing richting projectontwikkelaars mbt de gewenste verdeling van categorieën. We vragen om een integrale aanpak door het college. Bespreek dan ook de mogelijkheid van hoogbouw.
Het aantal gelijktijdige bouwlocaties willen we wat terug brengen. Het lijkt ons goed om te streven naar grotere bouweenheden per plan. Dit leidt tot besparing van kosten, een betere verdeling van sociale woningbouw en minder risico tot procedures die de bouw stil te leggen.
Zo zouden we ook graag meer woningbouw zien rond de grote kernen, bij OV knooppunten en daar waar de werkgelegenheid zich snel ontwikkelt.
Bouw van huisvesting voor seizoensarbeiders willen we bij voorkeur rond de grote woonkernen en zo min mogelijk op het platteland.
Financiën
Nog steeds draagt het kabinet te weinig bij aan de extra kosten die de gemeente moet maken voor de jeugdzorg en de WMO. Ook in onze gemeente moesten wij daardoor de begroting voor de komende jaren aanpassen. Als PvdA doen wij een extra beroep op de regeringspartijen de bijdrage aan het gemeentefonds te verhogen.
De gemeente gaat de komende jaren extra werk krijgen om de energietransitie waar te kunnen maken, de stikstofuitstoot te beteugelen en de vervuilde bagger en andere vervuilde gronden op te ruimen en te verwerken. Dit kan alleen met een forse bijdrage uit het gemeentefonds.
Zero Base analyse in alle domeinen zal inzicht moeten opleveren in wat we enerzijds moeten en anderzijds willen doen. Ook in noodzaak en mogelijkheden wat betreft de taakstelling op personeel. Wel goed de vinger aan de pols houden. We willen geen gemeente die op alles knijpt en daardoor niets voor elkaar krijgt. Dat kan leiden tot minder inzet vanwege tekort aan personeel of uitval van personeel.
Het klinkt tegenstrijdig, maar in een tijd dat het economisch voor de wind gaat zou een gemeente geld vrij moeten kunnen maken om de financiële reserves verder op peil te brengen. Het is op dit moment geen overbodige luxe om de solvabiliteit en het weerstandsvermogen van de gemeente te verbeteren. Niet uit te sluiten vraagt dit om extra inkomsten door de gemeente zelf geheven maar de belangrijkste bijdrage hiervoor moet uit het gemeentefonds komen.
Tot slot
Ondanks de economische voorspoed in ons land komen er steeds meer vraagstukken op de gemeente af die om een oplossing vragen, zoals de energietransitie en het stikstofvraagstuk.
Ook het huisvesten van jongeren en de gezondheid van de inwoners van Schagen behoort onze aandacht te hebben. Dit vraagt om een langetermijnagenda, om stippen aan de horizon.
Wij zien dit als een enorme uitdaging. Ik spreek namens de PvdA mijn vertrouwen uit dat we met het college, de gemeenteraad, de organisatie en de inwoners iets moois van deze gemeente kunnen blijven maken.
Jan Schrijver, fractievoorzitter PvdA Schagen
