Rondkomen van een minimum

Schagen – In de afgelopen jaren is een groeiend aantal mensen in financiële problemen geraakt doordat ze hun baan kwijtraakten en hun hypotheek niet meer konden betalen. Er is ook een groep die moeilijk aan vast werk kan komen en die weinig uitzicht heeft op een verbetering. Bij sommige mensen loopt het zo hoog op dat ze van de voedselbank gebruik moeten maken. Maar er zijn er ook bij die zich wonderwel goed weten te redden.

Om er achter te komen hoe het iemand in zo’n situatie lukt om rond te komen, heb ik een afspraak gemaakt met Renske de Bruin, 31 jaar, een alleenstaande moeder van een dochter van bijna 12.

We hebben bij haar thuis afgesproken. Wanneer ik aanbel bij de rijtjeswoning in een ruim opgezette, lommerrijke wijk uit de jaren 70, wordt ik ontvangen door een enthousiaste jonge vrouw.

Nadat we ons met een kop koffie aan de grote tafel geïnstalleerd hebben, vertelt Renske over haar leven.

De moeder van Renske was pas achttien toen ze geboren werd en haar ouders scheidden voordat ze een jaar oud was. Haar moeder stond er alleen voor en was afhankelijk van een bijstandsuitkering. Gelukkig woonden opa en oma, waar ze dol op was, in de buurt. Toen ze 10 jaar oud was hertrouwde haar moeder en kreeg ze nog twee zusjes.

In haar puberteit werd ze opstandig en wild, ze spijbelde veelvuldig en werd van school gestuurd. Er werden allerlei pogingen ondernomen om haar te begeleiden, maar daar weigerde ze categorisch aan mee te werken. Ze werden er thuis wanhopig van.

Renske: “Af en toe ging ik een poosje bij mijn oma wonen. Het werd allemaal wat rustiger toen ik via jongerenhuisvesting op mijn zeventiende een eigen huisje kreeg. Omdat ik geen diploma’s had kreeg ik nergens vast werk, alleen af en toe een tijdelijk baantje”.

Net als haar moeder werd ze jong zwanger en was het vriendje al na een paar maanden vertrokken, Renske achterlatend met baby Laura en een hele berg schulden. De maatschappelijk werkster had geadviseerd dat een van beiden de schuld op zich zou nemen en via de schuldhulpsanering werd een bewindvoerder aangesteld. “Dat was best lastig, want je hebt niets te zeggen over de gang van zaken. Ik ben er best wel trots op dat ik in drie jaar tijd alles heb afbetaald”.

Toen haar dochtertje drie was verhuisde ze naar een eengezinswoning en vanaf dat moment heeft ze een aantal opleidingen gedaan met daarnaast af en toe een baantje.

“Omdat Laura naar de buitenschoolse opvang ging (met een inkomensafhankelijke bijdrage) en omdat mijn moeder en stiefvader konden oppassen, was dat goed te doen. Ik ben eerst begonnen met een kappersopleiding, maar dat bleek geen goede keuze. Ik heb een aantal diploma’s gehaald, zoals ‘marketing en communicatie’ aan het Horizon College in Heerhugowaard. Daarnaast heb ik ook ‘Sociale hygiëne’ gedaan, dat leek me handig als je in de horeca wilt werken. Ik had nog wel verder willen studeren, maar HBO in Amsterdam was i.v.m. de reistijden voor mij niet te combineren met een kind.”

Renske leeft al die jaren van een minimum: studiefinanciering of bijstandsuitkering. “Van de tijdelijke of parttime baantjes ging ik nooit vooruit, het werd met bijstand aangevuld. Maar het is goed voor de ervaring en leuk voor de contacten. Het geeft je een goed gevoel dat je meedoet”.

In haar laatste baan heeft ze bijna een jaar gewerkt. “Niet fulltime en vaak op wisselende tijden. Ik verdiende € 700,- per maand en dat bedrag werd door de ISD (Intergemeentelijke Sociale Dienst) aangevuld. Het werk beviel goed, het was dicht in de buurt en er was me beloofd dat ik een extra opleiding mocht volgen en dat er een uitbreiding van mijn uren en functie in zat, dus ik had goede hoop. Maar het contract is niet verlengd, mijn baas had ineens besloten dat hij zich liever niet vast wilde leggen.”

Intussen is de gemeente Schagen gefuseerd en de ISD opgeheven. Renske: “Er wordt nu gewerkt met wijkteams en een ‘backoffice’, die in hetzelfde gebouw zit als voorheen de ISD. Alleen nu kan je niet meer zomaar naar binnen lopen, je moet eerst een afspraak maken. In het wijkteam heb je wel steeds met dezelfde contactpersonen te maken, maar verder wisselt het nogal.

Tijdens mijn laatste baan kreeg ik ineens een dreigende brief en moest ik op het matje komen. Die mevrouw kende me niet en wist niet welke afspraken er met me gemaakt waren. Ik werd behandeld alsof ik niet wilde werken, omdat mijn baan niet fulltime was. Ze gaan uit van het slechte, terwijl je je best doet en ik op een uitbreiding van mijn baan rekende. Ik ben uiteindelijk niet gekort, maar moest wel opnieuw gaan solliciteren om aan fulltime werk te komen”.

Nadat ze haar baan kwijt was, duurde het 8 weken voordat de uitkering werd toegekend. “Het is heel moeilijk om een voorschot te krijgen. Daardoor moet je soms schulden maken. Je moet een hele papierwinkel inleveren. Met DigiD kan je goed inloggen en de digitale formulieren invullen, maar soms lukt iets niet helemaal en moet je toch weer naar dat kantoor”.

Renske moet nu vijf keer in de week solliciteren. “Het kan me niet schelen wat, ik solliciteer echt op alles, maar ik ben ‘al’ 31. Vaak krijg je niet eens een antwoord, dat vind ik onbehoorlijk. In het verleden ben ik nog op sollicitatiecursus geweest om te leren hoe je een goede brief schrijft en een cv maakt. Ik kreeg het advies mijn cv wat langer te maken. Wat ik wel raar vind is dat ik later een voorbeeld van mijn sollicitatiebrief moest meenemen en ik als commentaar kreeg dat ze de cv te lang vonden. Ik heb mijn brieven dus aangepast en wat denk je? Laatst moest ik er dus weer een laten zien en nu vonden ze het te kort!

Omdat Renske altijd van een laag inkomen rond heeft moeten komen, is ze eraan gewend om haar uitgaven scherp in de gaten te houden. Hoe zien haar financiën er uit? ”Als alleenstaande ouder krijg ik 70% van het minimum, dat is  € 960,- per maand. Samen met de kinderbijslag, kind gebonden budget, huurtoeslag en zorgtoeslag kom ik uit op € 1438,-. Nadat de vaste lasten er af zijn, hou ik € 500,- over voor de boodschappen, kleding en dergelijke. Het liefste doe ik een keer in de week boodschappen, zo goedkoop mogelijk. Ik ga echt op de koopjes af”.

De woonkamer ziet er opgeruimd en verzorgd uit. Hoe bokst iemand die de eindjes aan elkaar moet knopen het voor elkaar om het huis zo leuk in te richten?

“Je moet creatief zijn. Mijn interieur bestaat vrijwel helemaal uit tweedehands spullen die ik gekregen heb van vrienden of familie. Het is heel erg leuk om ze op te knappen en in mijn eigen kleur te schilderen. Ik ben er erg zuinig op”.

Het grote, ouderwetse dressoir dat Renske wit geschilderd heeft, is een echte blikvanger. Lachend: “Tsja, dat wilde iemand voor een goede prijs van me kopen, maar ik ben er te veel aan gehecht!”

Bij grote, onvoorziene uitgaven heeft ze af en toe wel zorgen. “Ik heb een oud autootje. Laatst hadden ze in de hele straat de banden lek gestoken. Die van mij waren nog best nieuw en de verzekering keert niet uit. Dat is echt balen. Maar dan gaat toch de zon weer schijnen, als iemand nog een set voordelige tweedehandsjes voor me weet”.

Ik vraag haar wat zij en haar dochter in de zomervakantie gaan doen. “Vakantiereizen zitten er niet in. We gaan af en toe een dagje weg, soms kunnen we ergens logeren. En we wonen gelukkig dicht bij de kust. Als het mooi weer is, kunnen we iedere dag naar het strand. Dat is toch geweldig?”

Onder de indruk van zo’n positieve levenshouding neem ik afscheid. In de hoop dat ze snel van iemand de kans krijgt om haar talenten in te zetten.

Auteur:
Sylvia Buczynski